
معرفی طبانچه
در مقاله قبل به معرفی شرکت اسلحه سازی کلت پرداختیم. در این مقاله به معرفی مشهور ترین طپانچه ی قرن ، طپانچه ی ۱۹۱۱ خواهیم پرداخت. خاستگاه سلاح کمری با مکانیسم اتش نیمه خودکار که به سلاح کلاسیک همه دوران ها بدل شده است، ریشه در کار جان براونینگ در دهه ۱۸۹۰ میلادی دارد.

این سلاح از فشنگ پر قدرت .۴۵ اینچ استفاده می کندکه قدرتی دوبرابر قدرت فشنگ ۹ میلیمتری محبوب را دارد. این سلاح که در سال ۱۹۱۱ توسط دولت ایلات متحده به خدمت گرفته شد همچنان در خدمت است و رکورد سلاح دستی نظامی را در تاریخ از آن خود ساخته است.
در سالهای ابتدایی قرن بیستم ارتش ایالات متحده آمریکا در جنگهای مستعمراتی خود در فلیپین و کوبا به این نتیجه رسید که رولورهای قدیمی ارتش ، دیگر پاسخگوی نیاز سربازان نیست و توانایی متوقف کردن نفرات دشمن را ندارد.
به همین دلیل با اعلام نیاز از سوی ارتش آمریکا برای یک سلاح کمری جدید که بتواند گلوله های بزرگ کالیبر .۴۵اینچ را شلیک کند رقابت بین شرکتهای اسلحه سازی در آمریکا آغاز شد.
این تفنگ نیرومند با هفت فشنگ در خشاب و یک گلوله در خزانه سلاحی مهیب برای رویارویی است. استفاده مدل ۱۹۱۱ از مهمات یکسان با مسلسل تامپسون این دو سلاح را نه برای استفاده نظامیان در صحنه ی نبرد، بلکه برای ماموران قانون و نیز دار و دسته های تبهکار در جنگهای خیابانی به یارانی ایده آل و مرگبار تبدیل کرد.
این سلاح از فشنگ پر قدرت .۴۵ اینچ استفاده می کندکه قدرتی دوبرابر قدرت فشنگ ۹ میلیمتری محبوب را دارد. این سلاح که در سال ۱۹۱۱ توسط دولت ایلات متحده به خدمت گرفته شد همچنان در خدمت است و رکورد سلاح دستی نظامی را در تاریخ از آن خود ساخته است.
در سالهای ابتدایی قرن بیستم ارتش ایالات متحده آمریکا در جنگهای مستعمراتی خود در فلیپین و کوبا به این نتیجه رسید که رولورهای قدیمی ارتش ، دیگر پاسخگوی نیاز سربازان نیست و توانایی متوقف کردن نفرات دشمن را ندارد.
به همین دلیل با اعلام نیاز از سوی ارتش آمریکا برای یک سلاح کمری جدید که بتواند گلوله های بزرگ کالیبر .۴۵اینچ را شلیک کند رقابت بین شرکتهای اسلحه سازی در آمریکا آغاز شد.
این تفنگ نیرومند با هفت فشنگ در خشاب و یک گلوله در خزانه سلاحی مهیب برای رویارویی است. استفاده مدل ۱۹۱۱ از مهمات یکسان با مسلسل تامپسون این دو سلاح را نه برای استفاده نظامیان در صحنه ی نبرد، بلکه برای ماموران قانون و نیز دار و دسته های تبهکار در جنگهای خیابانی به یارانی ایده آل و مرگبار تبدیل کرد.
این سلاح از فشنگ پر قدرت .۴۵ اینچ استفاده می کندکه قدرتی دوبرابر قدرت فشنگ ۹ میلیمتری محبوب را دارد. این سلاح که در سال ۱۹۱۱ توسط دولت ایلات متحده به خدمت گرفته شد همچنان در خدمت است و رکورد سلاح دستی نظامی را در تاریخ از آن خود ساخته است.
در سالهای ابتدایی قرن بیستم ارتش ایالات متحده آمریکا در جنگهای مستعمراتی خود در فلیپین و کوبا به این نتیجه رسید که رولورهای قدیمی ارتش ، دیگر پاسخگوی نیاز سربازان نیست و توانایی متوقف کردن نفرات دشمن را ندارد.

به همین دلیل با اعلام نیاز از سوی ارتش آمریکا برای یک سلاح کمری جدید که بتواند گلوله های بزرگ کالیبر .۴۵اینچ را شلیک کند رقابت بین شرکتهای اسلحه سازی در آمریکا آغاز شد.
این تفنگ نیرومند با هفت فشنگ در خشاب و یک گلوله در خزانه سلاحی مهیب برای رویارویی است. استفاده مدل ۱۹۱۱ از مهمات یکسان با مسلسل تامپسون این دو سلاح را نه برای استفاده نظامیان در صحنه ی نبرد، بلکه برای ماموران قانون و نیز دار و دسته های تبهکار در جنگهای خیابانی به یارانی ایده آل و مرگبار تبدیل کرد.

شرکت اسلحه سازی « کلت» با طرحی از طرف « جان بروانینگ « یکی از طراحان ارشد خود به این رقابت وارد شد.
در خصوص فرآیند تست تپانچه های انتخاب شده توسط آمریکا جالب است بدانید که تنها تپانچه کلت ، ساخت آقای برونینگ و تپانچه نیمه اتوماتیک ساخت کارخانه ساویچ به مرحله پایانی تست راه یافتند.
در این مرحله هر تپانچه می بایستی تا ۶۰۰۰گلوله را شلیک میکرد. پس از هر۱۰۰تیرشلیک ، اسلحه اجازه می یافت تا به مدت۵دقیقه خنک شود و مجدداً یک شلیک ۱۰۰تیری دیگر …و پس از هر ۱۰۰۰گلوله شلیک اسلحه تمیز و روغنکاری می شد تا ۶۰۰۰ تیر شلیک به اتمام برسد.سپس تست شلیک اسلحه با خشابهای کیفیت پائین صورت می گرفت .
بعضی از این خشابها کج شده بودند و برخی بخوبی جا نمی رفتند ولی اسلحه مورد نظر میبایستی بتواند با کمک این خشابها نیز شلیک کند.
پس از این تست اسلحه مزبور را در مجاورت اسید ، گل ولای ، گردو خاک و ماسه قرار میدادند. سلاح کمری کالیبر ۴۵ساخت آقای برونینگ با سربلندی از تمامی این آزمایشات بیرون آمده و علامت استاندارد ارتش آمریکا را دریافت کرد و ارتش آمریکا پس از تستهای طولانی و طاقت فرسا این تپانچه را پسندید و در سال ۱۹۱۱ان را را به تولید انبوه رسانید. در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی این سلاح به عنوان سلاح کمری استاندارد ارتش ایران وارد خدمت شد.
جنگ جهانی اول و دوم ، جنگ کره ، جنگ ویتنام ، هشت سال جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران از جمله بزرگترین نبردهایی هستند که این سلاح در آن شرکت کرده است و توانسته است پیروز و سربلند از آن خارج شود. در سال ۱۹۸۵ میلادی این سلاح با اسلحه کمری ۹میلی متری برتا ۹۲ که در آمریکا به عنوان M۹ شناخته شده است تعویض گردید.
در سالهای اخیر بحثهای بسیاری در سطوح بالای نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا در مورد سلاح جدید کمری به خدمت گرفته شده مطرح شده است.
دلیل آن هم بیشتر حول محور قدرت بازدارندگی این دو کالیبر مختلف است. باید گفت که یک گلوله ۹میلی متری به دلیل سبکتر بودن به نسبت گلوله کالیبر ۴۵پس از شلیک با سرعتی در حدود ۳۶۵متر بر ثانیه حرکت کرده و بطور عادی پس از برخورد به هدف با این سرعت بالا از طرف دیگر بدن خارج می شود و همچنان نیروی کافی برای جلو رفتن را دارد.
این مسئله باعث می شود که تخریب حداکثری بر روی هدف ایجاد نشود ، اما گلوله سنگین تر کالیبر ۴۵پس از شلیک با سرعت کمتری در حدود ۲۴۳متر بر ثانیه به سمت هدف حرکت می کند و پس از برخورد حداکثر انرژی ممکن را در هدف تخلیه کرده و باعث به وجود آمدن تخریب حداکثری می شود.
تجربه جنگهای اخیر در افغانستان و عراق به خوبی نشان داده است که گلوله های ۹میلی متری حتما باید به یکی از اندام حیاتی نفر مقابل برخورد کند تا وی را متوقف کند و گرنه شخص مورد نظر همچنان می تواند به فعالیت ادامه دهد که این خود مستلزم هدف گیری دقیق بوده که عمدتاً در زمان یک نبرد در فاصله نزدیک ممکن نیست.
نکته جالب در این میان این است که با وجود تغییر سلاح کمری استاندارد ارتش آمریکا ، نیروهای ویژه ارتش این کشور همچنان از کالیبر 45 خصوصاً مدل1911 استفاده می کنند.
مدل جدید تر این سلاح با عنوان 1911 A1 نیز به بازارعرضه شده است که از طراحی قبضه ی بهتربرخوردار بوده و در صورت نیاز مشتری می تواند به سیستم هدفگیر لیزری نیز مجهز گردد.کشورهای بسیاری در جهان از این سلاح استفاده می کنندکه از آن میان می توان به انگلستان،کره جنوبی، نروژ، برزیل ، ایران، آرژانتین، تایوان ، مکزیک ، یونان و……. اشاره نمود.
کلت کالیبر ۴۵صدم اینچ ۱۹۱۱ از سه قسمت عمده بنام آلات متحرک، بدنه و لوله تشکیل شده است. در بدنه شیارهایی ایجاد گردیده است که آلات متحرک و یا به عبارتی گلنگدن می تواند داخل انها حرکت نماید. مخزن خشاب داخل قبضه طپانچه قرار دارد که به کمک خشاب گیر خشاب را در محل نگه می دارد.
ماشه که قسمتی از ان داخل حافظ ماشه مشاهده می شود در بدنه قرار دارد. چخماق، پایه اتش، جداکننده ضامن قبضه ای و ضامن اصلی در قسمت عقب بدنه جای دارند.
فنر چخماق که فنری لوله ای است در مقر چخماق قرار دارد و توسط کلاهک فنر چخماق درجای نگه داشته می شود.
محور مقر چخماق نیز در مقر چخماق جای دارد. فنر سه شاخه پشت مقر فنر چخماق قرار دارد و توسط زاییده ای به بدنه متصل می شود، و در اثر فشار مقر فنر چخماق حالت فنری خود را به دست می آورد.
دنباله چخماق توسط محوری به چخماق متصل می شود و راس آن داخل کلاهک فنر چخماق قرار دارد. مانع گلنگدن و میخک و مانع ضامن اصلی و فنر میخک ها که انها را به هم وصل می سازد در سمت راست بدنه جای دارند.
فشنگ پران که باعث پرتاب پوکه به خارج می شود در قسمت عقب بدنه قرار دارد.روی لوله در قسمت عقب ان دو برامدگی وجود دارد که مشابه آنها دو شیار داخل گلنگدن بوجود امده که موجب قفل شدن لوله می گردد.
انتهای لوله توسط بازوی لوله و محور آن به بدنه متصل می شود. گلنگدن که همانند کشو روی بدنه حرکت می کند بعلت بسته بودن یک طرف آن فقط از قسمت جلو می توان آنرا خارج نمود. در قسمت بسته گلنگدن محلی برای استقرار قسمتی از فنر ارتجاع و میله فنر ارتجاع وجود دارد.
در حفره بالای دهانه بسته گلنگدن مانع کلاهک قرار می گیردکه با چرخی قفل می شود. کار مانع کلاهک این است که فنر ارتجاع ، کلاهک مربوط و لوله را در جای خود نگه دارد.
وقتی لوله و گلنگدن روی بدنه سوار شوند و مانع گلنگدن نیز در جای خود قرار گیرد و محور آن از درون بازوی لوله عبور کند.
در این صورت لوله و گلنگدن و بدنه به یکدیگر متصل شده اند. قسمتی از مانع را آجدار تهیه کرده اند که بتوان از آن برای ازاد کردن گلنگدن استفاده کرد.
وقتی ضامن اصلی را به بالا فشار دهیم زبانه ضامن چرخیده و مانع حرکت چخماق و پایه اش می شود. ضامن اصلی وقتی عمل می کند که طپانچه مسلح شده باشد.
ضامن دیگر طپانچه کلت ضامن قبضه ایست که در قسمت عقب قبضه در زیر چخماق قرار دارد. این ضامن بدون توجه تیرانداز عمل می کند تنها وقتی که طپانچه را بطور کامل درست می فشاریم ، ضامن قبضه ای از حالت ضامن خارج می شود.
جدا کننده اهرم کوچکی است که اگر به پایین فشرده شود مانع درگیری دستگاه چکاننده با پایه آتش و چخماق می شود، مگر آنکه گلنگدن بسته شده باشد. کار دیگر جدا کننده آن است که مانع می شود با هر بار کشیده شدن ماشه بیش از یک گلوله شلیک شود.
معرفی طبانچه
وقتی خشابی حاوی یک یا هفت فشنگ در مخزن خشاب جای داده شد و با نرمی کف دست آن را به بالا فشار دادیم خشاب با صدای خشکی به اصطلاح جا می افتد. صدای ناشی از قرار گرفتن زبانه خشاب گیر در فرورفتگی موجود در لبه خشاب است.
وقتی گلنگدن را به عقب می کشیم این عمل سبب می شود تا فنر ارتجاع جمع و چخماق به عقب و پایین فشرده شود و در نتیجه بطور کامل مسلح شود. در این حالت پایه ی آتش چخماق را در جای خود بی حرکت نگه میدارد.
هنگامی که گلنگدن به عقب می رود جداکننده مانع می شود که دستگاه چکاننده و ماشه با هم ارتباط حاصل نمایند. وقتی گلنگدن بطور کامل به عقب رفت در اثر فشار فنر صفحه ی خوراک دهنده خشاب، یک عدد فشنگ را به بالا رانده و در مسیر گلنگدن قرار می دهد.
هنگامی که گلنگدن رها شد و حرکت به جلو را آغاز کند پیشانی گلنگدن، فشنگ در مسیر قرار گرفته را با خود به درون جان لوله حمل می کند در اثر حرکت گلنگدن به جلو درگیر شدن ان با انتهای لوله، لوله را با کمک بازوی مربوط به جلو و بالا حرکت می دهد و در حرکت نهایی دو برآمدگی روی لوله داخل شیارهای مربوط به کف گلنگدن قرار می گیرند.


وقتی خشابی حاوی یک یا هفت فشنگ در مخزن خشاب جای داده شد و با نرمی کف دست آن را به بالا فشار دادیم خشاب با صدای خشکی به اصطلاح جا می افتد. صدای ناشی از قرار گرفتن زبانه خشاب گیر در فرورفتگی موجود در لبه خشاب است.
وقتی گلنگدن را به عقب می کشیم این عمل سبب می شود تا فنر ارتجاع جمع و چخماق به عقب و پایین فشرده شود و در نتیجه بطور کامل مسلح شود. در این حالت پایه ی آتش چخماق را در جای خود بی حرکت نگه میدارد.
هنگامی که گلنگدن به عقب می رود جداکننده مانع می شود که دستگاه چکاننده و ماشه با هم ارتباط حاصل نمایند. وقتی گلنگدن بطور کامل به عقب رفت در اثر فشار فنر صفحه ی خوراک دهنده خشاب، یک عدد فشنگ را به بالا رانده و در مسیر گلنگدن قرار می دهد.
هنگامی که گلنگدن رها شد و حرکت به جلو را آغاز کند پیشانی گلنگدن، فشنگ در مسیر قرار گرفته را با خود به درون جان لوله حمل می کند در اثر حرکت گلنگدن به جلو درگیر شدن ان با انتهای لوله، لوله را با کمک بازوی مربوط به جلو و بالا حرکت می دهد و در حرکت نهایی دو برآمدگی روی لوله داخل شیارهای مربوط به کف گلنگدن قرار می گیرند.
همانگونه که می دانیم سوزن و فنر سوزن و فشنگ کش در قسمت عقبی گلنگدن جای دارند. اکنون که گلنگدن بطور کامل به جلو رفته است پنجه فشنگ کش که بسیار محکم می باشد در شیار ته فشنگ قرار می گیرد تا به موقع نسبت به اخراج پوکه عمل کند.
در حالت عادی اگر روی سوزن فشار آید بعلت کوتاهتر بودن طول سوزن از مقر سوزن، سر سوزن قادر نخواهد بود که به چاشنی ضربه بزند. اما اگر چخماق با ضربه ای به انتهای سوزن اصابت کند، سوزن در مقر خود با کمک فنر مربوط به جلو پرتاب می شود و فقط در این صورت است که می تواند به چاشنی فشنگ ضربه بزند.
وقتی فشنگ عمل کرد در اثر فشار گاز باروت از یک طرف گلوله خارج می شود و از طرف دیگر پوکه را به درون طپانچه می راند در نتیجه به پیشانی گلنگدن فشار می آورد لوله و گلنگدن را با هم به عقب می راند.
وقتی گلوله از دهانه خارج شد، لوله حول بازوی خود چرخیده و پایین می اید و از سر راه گلنگدن که به عقب حرکت می کند کنار می رود.
گلنگدن ضمن حرکت خود به عقب به کمک فشنگش پوکه را از جان لوله خارج می کندکه پس از اصابت به فشنگ پران به خارج پرتاب میگردد و ضمن عقب رفتن خود چخماق را به عقب می خواباند و فنر ارتجاع را نیز جمع می کند و آماده برای تکرار عمل قبل می گردد.
این سلاح بیشتر در درگیری های که در فاصله کم باشند مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد خوب و بی نقص، اطمینان پذیری بالا نسبت به سایر سلاح های مشابه ، این سلاح را به اسطوره ی تمام دوران ها در سلاح های کمری تبدیل کرده است.
شاید خود جان براونینگ هم تصور نمی کرد سلاحی که طراحی کرد بیش از صد و نه سال همچنان محبوب باشد و مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از عیب های این اسلحه وزن بالای آن است و مورد دوم عکس العمل شدید حاصل از گاز باروت در حین تیراندازی است که به صورت ضربه ای شدید نمایان می شود.
برای تیراندازی با این اسلحه در عملیات باید به اندازه ی کافی تمرین کرده و مهارت لازم را به دست آورده باشیم.