اردک‌ماهی های غول آسا، با دندان های پرشمار، سرهایی که با شکل و قواره سر کروکودیل برابری می کند و چندان فرقی با موجودات ماقبل تاریخ ندارد، در زمره هیجان انگیزترین ماهی های ورزشی هستند.
هر بار در مستندهای فیلم برداری شده در آفریقا می بینم حیوانات بزرگی در حین عبور ازرود توسط کروکودیل ها دریده و بلعیده می شوند، صید اردک ماهی در جایی به مراتب نزدیک تر به خانه در ذهنم نقش می بندد.
این موجودات بزرگ و تیزدندان مثل همان کروکودیل ها طعمه هایشان را می درند، روی آب جولان می دهند و سرشان را به طرفین می چرخانند.
خشونت، فرصت طلبی و کمین، به عنوان بخش هایی از شخصیت اردک ماهی ها، برایتان حکم پاشنه آشیل را دارند و شمار را در شناخت و صید موفق آنها یاری می کنند.
مسلما این کار همیشه آسان نیست، ولی با به خاطر سپردن چند ویژگی خاص این هیولاها، می توانید کمین گاه های تابستانی آنها را بیابید و بهترین روش را برای صیدشان برگزینید.
دما را بسنجید
چرا تا به حال شرکت های سازنده لوازم الکترونیکی یا ماهیگیری ترموترهای دیجیتال ارزان و دستی برای سنجش دمای آب ارائه نکرده اند؟ چنین ابزاری می تواند به اندازه یک سونار برای یافتن اردک‌ماهی های تروفه در تابستان مفید باشد.
من برای یافتن ماهی ها از Hummingbird Helixes دوقلو بهره می گیرم. ولی دما بر اساس دمای سطح آب سنجیده می شود و برای این کار کفایت نمی کند.
از این رو اغلب اوقات دوربین Aqua-Vu را به آب می اندازم تا تغییرات در اعماق مختلف را به من نشان دهد. هر وقت عمقی که دمایش بین 18 و 19 درجه سانتی گراد باشد را بیابم، می دانم که جای مناسب را پیدا کرده ام.
اردک‌ماهی های تروفه به دماهای خیلی پایین نیاز دارند و به همین دلیل در تابستان گاهی با پیمودن مسافت 15 تا 25 کیلومتری خودشان را به مکان های سردتر و عمیق تر دریاچه می رسانند.
آنها در چنین جایی می توانند تغذیه کنند و بیشترین حد رشد را داشته باشند. اگر نتوانند از مکان فعلی خود بگریزند و مجبور به ماندن در خلیج های خیلی بزرگ با آب گرم و کم عمق شوند، تا پاییز دست از تغذیه می کشند و در تابستان تا حدی هیچ شانسی برای صیدشان نخواهید داشت.
Dr. John Casselman دانشمند ارشد سابق در Ontario Ministry of Natural Resources’ Aquatic Research and Development Section، می گوید: «در هنگام بررسی اردک ماهی های میان سال و پیرتری که نتوانسته بودند از دریاچه اونتاریو خارج شوند و تابستان را در خلیج Quinte سپری کرده بودند، روی پولک ها اثرات دما را دیدیم.
در واقع آنها در آب های گرم به حالت خواب رفته بودند و از آنجایی که چیزی نخورده بودند حلقه های رشد کاذب روی پولک هایشان ظاهر شده بود.
در تابستان اردک ماهی هایی که در ساحل خلیج می گیرم سه چهار ساله هستند و ولی آنهایی که در بخش اصلی دریاچه یافت می شوند عمرشان به10 تا 14 سال می رسد».
یافتن دمای بهینه آب در تابستان راه شما برای صید ماهی های بزرگ را بسیار هموار می کند. بطور مثال اگر بخواهید ماهی را در عمق 4 تا 4ونیم متری بیابید، مجبورید تمامی شاخص های آن محیط (ساختارهای زیر آب، برآمدگی ها یا محل اجتماع سنگ ها) و سرپناه ها (بسترهای علفی عمیق) که در تلاقی یا در حاشیه آب های عمیق هستند را در نظر بگیرید.
هر کسی زودتر برسد برنده است
اردک‌ماهی های غول آسا، مثل walleye های تروفه، در تابستان خیلی زودتر از آن چه ماهیگیران فکر می کنند به بخش های اصلی دریاچه می روند.
ماهی های بزرگ ماده در آب های عمیق و خنک به دنبال سرپناه می گردند تا میزان سوخت و ساز بدنشان کاهش یابد و بیشتر انرژی خود را به تولید تخم اختصاص دهند.
حتی وقتی فعالیت آنها در آب های کم عمق خوب باشد، کار خودم را با جاهایی شروع می کنم که در تابستان می توانند خوب باشند. با این روش می توانم بزرگ ترین و بی نقص ترین ماهی سال را صید کنم.
هر چه کمتر بهتر
بر اساس توصیه های Casselman، اگر بالقوه ترین مکان ها برای اردک‌ماهی، شامل بسترهای علفی، را بیابیم، جاهایی که پوشش تُنُک تر باشد بهترین هستند.
او 35 سال است استخوان های cleithrum (گونه) بیش از 5هزار موسکی تروفه را با هدف ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی در مورد سن و رشد آنها بررسی می کند.
او می گوید: در هلند تحقیقات جالبی صورت گرفت و آنها روی اردک‌ماهی به عنوان یک شکارچی در جهت کنترل جمعیت بالای ماهی های طعمه تحقیق کرده اند.
در اوقاتی که پوشش علفی خیلی انبوه بود، اردک‌ماهی ها نمی توانستند مداوم و بهینه شکار کنند. البته می دانیم که فرآیند شکار اردک‌ماهی با بهره گیری از حاشیه ها همراه است و معمولا در بیرون حاشیه بسترهای علفی شکار می کند».
منظور او این است که هر چه گیاهان کمتر باشند بهتر است. پس تصور خلیج های بزرگ، انبوه و پرعلفی که مثل جنگل هستند را کنار بگذارید و برای صید بزرگ ترین اردک‌ماهی زندگی تان را روی علف های پراکنده و نامنظم تمرکز کنید.
بنابراین، به یکی از راه حل های ساده و مورد علاقه من برای صید اردک‌ماهی های بزرگ در تابستان، یعنی دریاچه های منطقه Shield در کانادا، مثل Lake of the Woods، می رسیم. قایق را به یکی از قسمت های ماسه ای ساحل برسانید و هنگام پختن غذا، بچه ها را بفرستید برای شنا.
اگر شنیدید که مرتب به خاطر پیچیده شدن ساقه های نازک علف به دور پاهایشان غر می زنند، جایی که می خواهید را پیدا کرده اید- بهشت اردک‌ماهی ها.
جدایی و حمله
اکثر ماهیگیران قادرند بسترهای علفی بزرگ را بیابند. برای همین حتی در شمالی ترین قسمت ها، میزان مراجعه ماهیگیران زیاد است.
ولی پوشش های علفی تنک، پرت و دور افتاده که به اندازه یک چهارم عمق از کف آب بالا آمده اند و در حد فاصل قسمت های میانی دریاچه و خلیج هایی که محل تخم ریزی هستند قرار دارند، از چشم باهوش ترین ماهیگیران هم دور می مانند.
پس دست به کار شوید و از سونار برای یافتن این ماهی ها استفاده کنید. ما هفت تا از بزرگ ترین اردک‌ماهی های بزرگ زندگی مان-که بزرگ ترینش یک هیولای یک متر و 23 سانتی بود- را در کمتر از 30 دقیقه در یک بستر علفی تنک صید کردیم.
سواحل درخشان
دکتر Paul Cooley، موسس NextGen Environmental Research، شرکتی که تغییرات محیطی در محیط خشکی، آب و یخ را مکانی یابی، نظارت و ارزیابی فعالیت داشت، پس از فارغ التحصیلی روی مکان یابی زیستگاه ماهی ها در دریاچه عظیم Winnipeg کار کرد.
بنا به اظهار او «وقتی هوا صاف، آرام و گرم باشد، دوره اوج (ماهیگیری) در تابستان می تواند فقط ظرف سه روز شکل بگیرد و تا سه هفته ادامه یابد.
مهم ترین مساله پایدار بودن شرایط آب و هواست که باعث می شود زنجیره غذاهای آبی بدون دخالت امواج به هم متصل شود».
«در اوایل دوره اوج در تابستان، براق‌ماهی های زمردی به دنبال جاهای گرم تری می گردند تا بتوانند در آن تخم ریزی کنند و به زیستگاه هایی پراز پلانکتون دست یابند.
به همین دلیل در جوار ساحل های شنی کم عمق می مانند. از سوی دیگر، برای گله walleye ها، چنین جاهایی مکان ایده آل برای تغذیه محسوب می شوند. آنها به دنبال سواحل نرم هستند. براق‌ماهی ها در پس چند سنگ خود را پنهان می کنند.
آب کم عمق راه فرار عمودی را می بندد. به طور خلاصه، سواحل مکان هایی عالی برای شکار و جولان walley هاست».
می توانید اردک‌ماهی های غول‌آسا را به سناریوی Cooley بیفزایید. از قرار معلوم، این هیولاهای تیزدندان در ساحل می گردند و walley های کوچک و سوف هایی را می خورند که خودشان دارند براق‌ماهی ها را می بلعند. ولی مهم ترین منبع غذایی که در دهان این هیولاها دیده ام اردک‌ماهی های کوچک تر هستند.
خیلی اوقات اردک‌ماهی های بالای 20 پوندی را گرفته ام که دم اردک‌ماهی های بزرگ از دهانشان بیرون زده است. یک بار برای بیرون کشیدن « اردک‌ماهی کوچک تر» از گیره ماهی استفاده کردم.
حداقل 2/2 کیلوگرم وزن داشت و سرش در معده اردک‌ماهی کاملا حل شده بود. اما دم آن کاملا ترو تازه به نظر می رسید. بنابراین احتمالا ساعت ها حتی روزها قبل بلعیده شده بود.
یک بار یکی از دوستان داشت اوایل صبح با قایق در یک ساحل شنی کوچک در نزدیکی کلبه اش در Eagle Lake ماهیگیری می کرد و دو اردک‌ماهی 60 تا 66 سانت در پشت قایق کشیده می شد. ناگهان قایق بازایستاد و تکان های شدیدی خورد. اردک‌ماهی غول‌آسا یکی از آن دو ماهی را گرفته بود و ول نمی کرد.
من سه دهه است در ساحل ها ماهیگیری می کنم و متوجه شده ام اردک‌ماهی های غول‌آسا بیش از هر چیز اردک‌ماهی های کوچک تری را می خورند که از همان براق‌ماهی ها تغذیه می کنند.
به طور معمول، ترول را با حرکتی آهسته در طول ساحل های کم عمق می کشید و با پرتاب اسپینر می توانید اردک های کوچک تا متوسطی را پشت سر هم صید کنید.
اردک‌ماهی هایی که شکمشان پر است از براق‌ماهی در همان مسیر را با طعمه های 18 تا 23 سانتی پوشش دهید تا بتوانید هیولاها را بگیرید.
شرایط مناسب برای صید هیولا
Jeff Matity یکی از همکاران In–Fisherman می گوید «اردک‌ماهی هایی که دم اردک‌ماهی دیگری از دهانشان بیرون زده، اغلب به طعمه دیگری حمله می کنند یا ماهی دیگری را می گیرند. در لابراتوار ماهی شناسی دانشگاه Saskatchewan اردک‌ماهی هایی را می توان دید که با وجود پر بودن دهانشان طعمه دیگری را می گیرند که قابلیت بلع آن را ندارند.
این حالت گرفتگی دهان ممکن است چند دقیقه ادامه یابد و اردک‌ماهی فربه قبل از این که بدون آسیب زدن به طعمه دوم آن را رها کند، احیانا شرایط را با دقت سبک و سنگین می کند. این حاکی از غریزه آنها برای حمله در هنگام وجود شرایط مناسب است».
این شرایط مناسب دمای ایده آل آب، ساحل شنی کم عمق، پوشش علفی تنک، باد ملایم، اردک ماهی های ده یازده سانتی و براق‌ماهی های در حال تخم ریزی هستند.
به گفته Matity، اردک‌ماهی های غول آسا «علاقه خاصی» به همنوع خواری دارند: «اردک‌ماهی های بزرگ در طول زندگی شان بر حسب موقعیت، اردک‌ماهی های کوچک تر را با رغبت می گیرند. آسیب های جسمی حاصل از حمله اردک‌ماهی ها روی بدن اردک‌ماهی های کوچک حیرت‌آور است.
ماهی های زیادی در دام اردک‌ماهی ها می افتند و فقط اردک‌ماهی های آلفای عظیم الجثه می توانند بی رقیب و عاری از پولک های آسیب دیده و دم های نصف شده باشند. همنوع خواری یک منبع عالی برای تغذیه و رشد آنهاست».
صید غول ها در عمق
هر چه به قسمت های شمالی نزدیک تر شوید، دماهای کم مدت بیشتری در آب های کم عمق حکم فرما هستند. از این رو الگوهای تغذیه اردک‌ماهی ها در تابستان به همان شکل ادامه می یابد.
اما در قسمت های جنوبی ماهی های بزرگ به آب های عمیق و خنک می روند.
یافتن آنها معمولا به سادگی walleye های تروفه است، چون آنها هم مثل اردک ماهی های بزرگ، در مقایسه با walleye های کوچک دماهای پایین تر را ترجیح می دهند.
من در طول 44 سال گذشته، اغلب هفته ای پنج روز در Lake of the Woods ماهیگیری کرده ام و خیلی کم پیش آمده که ماسکی های گرما دوست به walleye که به قلابم افتاده حمله کنند. اما خیلی اوقات اردک‌ماهی های غول آسا، walleye پیر را می درند.
مطمئن هستم که اردک‌ماهی ها فعالانه از walleye تغذیه نمی کنند. اما بدون شک، شکارچی فرصت طلبی مثل یک اردک ماهی بزرگ که برای کمین از انواع سایه بهره می گیرد، در صورت مواجهه با یک walleye شبه زخمی به آن رویش خواهد برد.
اما اردک‌ماهی های تیزدندان غول آسا و walleye های بزرگ، در آب های عمیق در مکان های مشترکی مستقرند، چون از منابع غذایی مشابهی بهره می گیرند- سفیدماهی، ماهی مکنده و سیسکو.
خیلی اوقات در اواسط تابستان با طعمه های 5 تا 6 اینچی paddletail مثل Berkley Power Bait Hollow Belly یا swimbait هایی مثل XZone Swammer با jighead گلوله ای بدنه بلند 19 تا 25.5 میلی متری موفق به صید چند walleye بزرگ شده ام، ولی در حالی که ماهی ها همچنان روی صفحه سونار پدیدار بودند دیگر چیزی به قلاب نیفتاد. وقتی برای یافتن ماهی ها دوربین را به زیر آب فرستادم، ماهی های مکنده سطح روی لنز را پوشاندند.
در عین حال، در اولین سال هایی که walleye ها را با swimbait در تابستان در قسمت های میانی دریاچه صید می کردم، بارها شاهد حمله اردک‌ماهی های بزرگ بودم.
عمق مناسب
وقتی اردک ماهی های غول آسا در تابستان به بخش های عمیق تر دریاچه می روند، دمای بهینه، نفوذ نور کافی و پرده های حرارتی* آب که مملو هستند از ماهی های طعمه، همگی اغلب در یک عمق مشخص واقع می شوند. اردک‌ماهی های غول آسا در کف و حاشیه سرپناه هایی که با این عمق تلاقی دارند می گردند.
اردک‌ماهی ها شکارچیانی هستند که برای اختفا از سایه ها بهره می گیرند و هماهنگ با حرکت خورشید در افق، در مسیری دایره وار می چرخند.
من یک طعمه نقره ای را به آب می اندازم و عمقی که در آن ناپدید می شود را یادداشت می کنم. بعد برای محاسبه محل اختفای اردک‌ماهی های غول آسا، رقم عمق را دو برابر می کنم، چون نور باید پایین برود، با سطح طعمه برخورد کند و به چشمان من بازگردد.
در روزهای بادخیز هم در همین جاها ماهیگیری کنید. وقتی چرخاب های به جریان بیفتند، معمولا اردک ماهی ها هم فعالیت زیادی خواهند داشت.
در ابتدا برای صرفه جویی در زمان و لوازم از لیدرهای فلزید (6 تا 9 کیلو) استفاده می کردیم و از اندازه اردک‌ماهی هایی که بیرون می کشیدیم در شگفت بودیم.
این روزها همیشه حداقل یک و معمولا چند چوب اردک قدرتمند متوسط تاسنگین برای صید walleye با swimbait در تابستان همراه دارم. برای صید اردک‌ماهی های بزرگ روش های ساده و معینی وجود دارد و من آن را به همین شکل دوست دارم.
* ٔ پرده حرارتی یک الیهٔ ٔ نازک و مجزا در یک توده بزرگ آبی است که درون آن،
سرعت تغییر دما نسبت به عمق بسیار بیشتر از تغییر دما در باال و پایین این الیه است
)منبع: Wikipedia.
