روشهایی برای بیشترکردن حرکات پشه ها و اغوای قزل آلا
نوشته: Paul Weamer و George Daniel مجله: Fly Fisherman
دوستان عزیز ! در این مقاله مقدار زیادی اسامی و اصطلاحهای عجیب و غریب و ناآشنا دیده میشود که برای ما نیز نامفهوم است و خود نویسنده هم یادآوری کرده است.
که بعضی از آنها را خودم ساختهام. ولی مطلب به طور کامل تداعی کننده مقاله های آقای سعید ساحر به زبانی آشناتر برای ما که مفاهیم آنها را بهتر درک میکنیم است.
به ویژه مقاله های شماره 52 و 55 که درباره کدیسها و استون فلای های و دیگر مطالب این مقاله آمده است و خواندن مجدد آن میتواند این مقاله را مفهوم تر کند.
در هر صورت این مقاله نیز زیبایی خود را دارد که توجه به آن را توصیه میکنیم
لارو کدیس
1 .ممکن است آزاد باشد یا در تیوپ هایی که از خرده ریزهای داخل آب و ماسه ها می سازد زندگی کند. همه کدیس ها برای گذران دوران شفیرگی خانه های پیله مانندی می سازند
2 .کدیس های بالغ در هنگام هچ و تخم گذاری
3 .جنب و جوش زیادی دارند و برای شبیه سازی کدیس ها در هنگام هچ باید حرکات زیادی به آنها بدهید.
می فلای و استون فلای به نوعی سلبریتی های دنیای حشرات آبزی هستند، اما شاید فقط به این دلیل که همیشه حظور ندارند و هر بار که سر و کله شان پیدا می شود سر و صدای زیادی به راه می اندازند. از سوی دیگر ماهیگیران توجه و ارزش کمتری برای کدیس ها قائل هستتند و این خودش یک معماست. قزل آلاها در تمام طول سال به تغذیه از این حشرات به عنوان یک منبع غذایی همیشه موجود تکیه دارند و ماهیگیران موفق همیشه از تاکتیک های کاربرد فعالانه کدیس به عنوان یک تکنیک برتر استفاده می کنند.
کدیس ها به طور تقریب در هر رودخانه ای وجود دارند. بعضی اعضای خانواده کدیس در برابر آلودگی مقاومند و میتوانند در رودهایی زندگی کنند که خیلی از می فلای ها و استون فالایی ها در آن دوام نمی آورند. سال ها پیش، یکی از وظایف اصلی من به عنوان زیست شناس در Comission Pennsylvania Fish and Boat گرفتن حشرات در رودهایی بود که به خاطر نشت آب اسیدی از معادن آلوده شده بودند. در میان گونه های جمع آوری شده، لاروهای کدیس ها نسبت به حشرات دیگر فراوان بودند.
پرش و سقوط
انواع زیادی از کدیس تخمهایشان را با بالا و پایین رفتن یا کشیدن شکمشان روی سطح تخم ها را در آب رها میکنند. در حالی که از یک نیمف وزنه دار به عنوان لنگر استفاده میکنید، درای فلای را چند سانت از روی آب بلند و بعد روی سطح آب ول کنید تا پرشهای کوچک داشته باشد و مثل یک کدیس در حال تخم گذاری روی سطح جست و خیز کند.
کدیس ها در اکوسیستم های مختلفی می زیند. از رودهای شفاف کوهستانی گرفته تا رودهای آلوده شهری و حتی در آبگیرهایی که با نشت اسید از معادن آلوده شده
این رودها پوشیده از سنگ های نارنجی رنگی بودند که لکه های مواد معدنی و فلزات رویشان پدیدار بود.
آب هم رنگ عادی نداشت. بیشتر مردم فکر میکردند در چنین جایی ماهی یافت نمیشود.
اما تحقیقات انجامشده با electroshock نشان داد تعداد محدودی از بروکهای بومی در آنجا می زیند. آنها حتما از کدیس تغذیه میکردند. این موضوع به من نشان داد بعضی حشرات آبزی تا چه حد میتوانند در آب های آلوده دوام بیاورند.
این موضوع چند سال دیگر، وقتی ماهیگیری در آبهای اروپا را آغاز کردم به من ثابت شد.
عضویت من در USA Fly Fishing Team باعث شد به کشورهای مختلف اروپایی سفر کنم.
بعضی از آبها بکر و پر از حشرات بودند، اما بعضی هم چاله هایی بودند پر از گنداب، ماهیهای پرورشی و کدیس. هم در آبهای تمیز و هم آلوده کدیسها به طور معمول جزئی از غذای قزل آلاها بودند و سعی کردیم بفهمیم آنها چگونه، در کجا و چه زمانی از کدیسها تغذیه می کردند. این اطلاعات فقط به صیادان قزل آلا مربوط نمیشود.
خیلی از رودها با آب گرمتر محل زیست بس و سان فیش پر هستند از کدیس. با این که گاهی هچ می فلایها و حشرات شناخته شده دیگر در این آبها را دیدهام، کدیسها باز هم بخش عمده ای از منبع تغذیه به شمار میرفتند. بعضی از این گرمابها تا حدی زیادی تحت تاثیر ترشح اسید از
معادن قرار گرفته بودند ولی گاهی ماهیهای زیادی را میدیدم که در زمان هچ کدیس به سطح آب این رودهای »آلوده« میآیند.
هچهای خوب کدیس در رودهای محل زیست قزل آلا اتفاق مهمی هستند و با این که برای موفقیت در فلای فیشینگ لازم نیست یک حشره شناس حرفهای باشید، باید عادات و چرخههای زندگی حشرات را بدانید.
با خانواده کدیس آشنا شوید در آمریکای شمالی 20 خانواده کدیس Trichoptera و بیش از 1400 گونه از این حشرات شناسایی شده است.
کدیسها دگردیسی کامل دارند که شامل مراحل لاروی، شفیرگی و بلوغ میشود. هر یک از این مراحل فرصت بسیار خوبی برای ماهیگیری فراهم می کنند.
لارو: لاروهای کدیس به سه دسته کلی تقسیم میشوند:
1-کدیسهای ابتدایی کدیسهای آزاد که برای خود قاب یا تور نمیسازند و مثل می فلایها و استون فلای ها به اشیای درون آب میچسبند؛
2- کدیسهایی که با تکههای گیاهان، شن و ماسه و ذرات معلق قابهای لولهای میسازند و در آنها زندگی میکنند؛
3- کدیس هایی با خانه ثابت که سرپناه یا تورهای مشابهی برای خود میسازند. آنها برای تغذیه از این سرپناه خارج می شوند ولی میتوانند به داخل آن بازگردند.
مدتی را به بلند کردن سنگها یا تورکشی در کف رود اختصاص دهید تا ببینید چه گونههایی از کدیس در محل ماهیگیری تان موجود هستند. کار سختی نیست.
اگر کدیسهای آزاد زیادی به رنگ سبز روشن دیدید از یک نمونه کدیس به همان رنگ بهره بگیرید.
اگر با کدیسهایی به رنگ سبز روشن مواجه شدید که سرشان از قاب لولهای بیرون زده بود از یک نیمف با بدنه تیره تر یا نمونههای کدیس قاب دار که قسمت سرشان سبز است استفاده کنید.
حتی کدیسهای آزاد هم شناگران خوبی نیستند.
آنها به اشیا میچسبند یا در کف رود می خزند. از این رو، اغلب اوقات استفاده از روش شناوری آزاد برای کاربرد آنها بهترین انتخاب است. برای کاربرد لارو در نزدیکی بستر رود، بر اساس شرایط رودخانه هر یک از روشهای suspending nymph و tight-line قابل استفاده هستند. من بهترین نتایج را با لاروهای سبک چک یا لهستان
که به میزان متوسط تا زیاد وزنهدار شده بودند گرفتهام. بدنه باریک و متراکم باعث می شود این پشهها به راحتی در آب پایین بروند و تمام مدت در نزدیکی کف آب بمانند.
بیشتر نمونههای لارو مورد علاقه من ساده هستند، اما نزدیکی و شباهت پشه به حشره در مرحله شفیرگی اهمیت بیشتری پیدا می کند.
شفیره: لاروهای کدیس همگی خانه های پیله مانند برای خود می سازند.
آنهایی که در قاب های لولهای میمانند، پیش از شفیرگی فقط سر لوله را میبندند، ولی دو نوع دیگر کار دشوارتری در پیش دارند. مرحله شفیرگی بر حسب گونه متفاوت است و مدت زمان مورد نیاز تا اتمام شفیرگی و خروج از پیله میتواند بین چند روز تا چند هفته باشد. شفیرهها وقتی آماده باشند شروع میکنند به آمدن به سطح آب.
در این مرحله یکی از زمانهایی است که میتوانید ماهیگیری بسیار هیجانانگیزی داشته باشید.
ضربه زدن به بدنه چوب کشیدن نوک چوب به یکی از طرفین یا ضریه زدن به بدنه چوب با انگشت اشاره باعث میشود ارتعاشات ازطریق لیدر به پشه برسد و حرکاتی نامحسوس در نمونههای شفیره کدیس ایجاد کند.Puff & Twitch
شه Puff Daddy که خاصیت شناوری بالایی دارد را چند سانت در آب پایین بکشید، بعد کمی نخ از چرخ باز کنید تا پشه دوباره به سطح بازگردد و روی سطح شناور شود. این حرکت حالت شفیره کدیسی را تداعی می کند که لایه سطحی آب را می شکافد.
من روشهای ماهیگیری در هنگام هچ و خروج کدیسها از حالت شفیرگی را به دو بخش تقسیم میکنم.
اولی سفر شفیره از کف رود به سمت سطح و بعدی دورهای که شفیره در نزدیکی لایه سطحی آب می ماند. برای شبیهسازی حرکات شفیرههای در حال صعود و آنهایی که به کندی در سطح حرکت می کنند باید تمرین و دقت کنید.
از آنجایی که اکثر شفیره ها خروج از پوسته را در نزدیکی بستر رود آغاز می کنند، به عقیده من تقلید این خروج از کف تا سطح رود
مهم است. در مواقعی که کدیسها در تعداد زیادی هچ می شوند، قزل آلاها ممکن است در کف آب تغذیه کنند.
پس طوری برنامهریزی کنید که نمونه شفیره شما حرکت را از کف رود آغاز کند و در نزدیکی سطح آب متوقف شود.
شروع ماهیگیری به روش شناوری آزاد و ادامه کار با روش تعلیق نیمف suspending nymph یکی از روشهای کاربرد کدیس
در عمق های مختلف است. همان طور که Frank Sawyer و Jim Leisenring چند سال اظهار داشتند، کاربرد کدیس با حرکات بیشتر بلند کردن یا کشیدن پشه به سمت بالا یکی از روشهای برانگیختن ماهیهای فعال است.
با استفاده از این روش که تحت عنوان Lift Leisenring شناخته شده، میتوانید صعود حشره به سمت سطح را با حالتی طبیعی شبیه سازی کنید.
برای این که فشار روی کل ریسه حفظ شود، من از یک -tight line یا Euro rig به همراه یک پشه سنگین در انتهای ریسه استفاده می کنم. نمونههای شفیرهای با بیدهد تنگستنی اولین انتخاب من برای انتهای ریسه هستند.
انشعابها را کمی بالاتر روی تیپت ایجاد می کنم و نمونه های soft-hackle بدون وزنه یا وت فلای ها را به عنوان دراپر به کار میگیرم. این پشههای بدون وزنه، اول با روش شناوری آزاد همراه با جریان حرکت و در انتهای کار با تاب دادن نوک چوب حالت شنا کردن به سمت سطح آب را تداعی میکنند.
در این مرحله پشه های بدون وزنه ای که با متریال پرحرکت مختلف ساخته شدهاند نسبت به پشه های وزنه دار بهتر عمل میکنند.
وقتی سیزده سالم بود پولی که برای تولدم گرفته بودم را نگه داشتم و کتاب Caddisflies نوشته Lyons Press Gary Lafontaine , 1989 را خریدم. این اولین باری بود که نمونه Sparkle Pupa او را میدیدم.
این نحوه کار من با نیمفها، به خصوص نمونه های کدیس را به کلی متحول کرد. با این که هنوز از یک نمونه اصلاح شده Sparkle Pupa که حالتی حباب مانند دارد استفاده میکنم،
خیلی از نکات مورد توجه او را مد نظر قرار دادهام و آنها را با سبک پشه بافی خودم ادغام کردهام.
من به طور معمول ویژگیهای soft-hackle را در در تمامی نمونه های شفیره وزنه دار و بی وزنه به کار میگیرم و برای افزودن به حرکات پشه در حالت شناوری و هم در حالت کشش به سمت بالا از emu، CDC و رشتههای پر شترمرغ استفاده می کنم.
برای پشه سنگینی که در انتهای ریسه قرار میگیرد، انواع مختلفی از soft-hackle را به همراه بیدهد تنگستنی و قلاب jig مانند به کار میگیرم. مزیت jig این است که میتوانید میزان حرکات پشه را بیشتر کنید، به خصوص با چوب های مخصوص Euro nymphing که نوک کوتاه تری دارند.
با تکان دادن نوک چوب یا ضربه زدن به بدنه چوب با انگشت اشاره، نوک چوب در حد بسیار کمی میلرزد و ارتعاشات را از طریق لیدر به پشه می رساند. من ضربه زدن به بدنه چوب را اولین بار از
دوستانی که از چوبهای بلند tenkara استفاده میکردند آموختم.
یک ضربه کوچک با همراهی قلاب jig میتوانند حالتی فعال به پشه بدهند که ماهی را اغوا میکند. وقتی ماهیگیری می کنید خودتان را مثل یک فروشنده ببینید.
کاری کنید که شفیره تان حرکت داشته باشد و زنده به نظر برسد. آن را به ماهی بفروشید! من از روشهای سنتی کاربرد وت فلای به صورت -across and down لذت میبرم، ولی در این روش پشه باید فعال باشد تا بتواند نتیجه بدهد.
در روش across and down فشار به نخ و لیدر وارد میشود و به همین دلیل پشه ها در ارتفاع بالاتری در آب قرار می گیرند. در مواقعی که ماهیها بالا را نگاه میکنند، هچ کدیس در جریان است و قزل آلاها به تعقیب حشرات تمایل دارند این روش بسیار موثر است. وقتی ببینم کدیسهای بالغ سطح آب را میشکافند، حذف مرحله شناوری آزاد و کاربرد یک جفت وت فلای یا soft-hackleدر جلوی محل استقرارم یکی از روشهای مورد علاقه من است. فشاری که روی نخ است باعث می شود پشهها نزدیک به سطح آب بمانند.
بدنم را در وضعیتی قرار میدهم که بتوانم پشهها را درست در محلهایی که باال آمدن قزل آلاها در سطح دیده ام به کار بگیرم، به خصوص در مکانهایی که ماهیها با شدت سطح آب را میشکافند نشان از تمرکز روی تغذیه از شفیرهها دارند.
با این حال، در مراحل اولیه هچ یا زمانهایی که نشانه ای از شکسته شدن با شدت سطح آب یا تعقیب شدن شفیرهها توسط قزل آلاها پدیدار نیست، پشه ها را نزدیک به کف رود که به احتمال زیاد محل تغذیه ماهی هاست نگه می دارم.
این از اصول پایهای ماهیگیری است-پشهها را هم سطح با محل َوی هچ، لوازمم را جا به جا استقرار ماهیها به کار بگیرید. با پیش ر می کنم و تمرکزم را روی سطوح بالاتر آب میگذارم.
درای فلای فعال
پشه خشک کدیسها بعد از هچ در سطح آب، در مقایسه با میلایها دوندگی، پرش و حرکات بیشتری روی سطح دارند.
به همین دلیل نمونه های درای فلای کدیس را به شیوه ای فعالانه تر به کار می گیرم.
یکی از نمونه های emerger مورد علاقه من Puff Daddy است برای آشنایی با نحوه ساخت این پشه، واژه Diddy Puff یا Puff Daddy را در سایت com.flyfisherman جستجو کنید.
Puff Daddy پشه ای بر پایه CDC است و اولین بار در سفری که به رود South Holston در تنسی داشتم آن را کشف کردم.
من این پشه که خاصیت شناوری بسیار خوبی دارد را به این صورت به کار می گیرم: ابتدا آن را چند سانت در زیر آب میکشم، بعد فشار را از روی نخ بر می دارم تا پشه با یک حرکت ناگهانی بالا بیاید و به سطح آب بازگردد. این حرکت حالت یک حشره در حال خروج emerger را تداعی می کند که پس از خروج به عنوان حشره بالغ با سرعت از لایه سطحی آب بیرون می آید.
من نام این وضعیت را puff & twitchگذاشته ام. من برای نیم متر انتهای تیپت از Loon Outdoors Snake River Mud استفاده می کنم- به اندازه ای که تیپت در طول حرکت آزاد پشهها زیر آب برود. کشیدن twitch نوک چوب به یکی از طرفین به اندازه چند سانتباعث ایجاد فشار روی این قسمت از لیدر میشود و قسمتی که در زیر آب قرار دارد پشه را به زیر سطح می کشد.
بعد از آن با برگرداندن نوک چوب به حالت قبل و رو به پشه، Puff Daddy با صدایی »پاپ« مانند به لایه سطحی باز میگردد. یادتان باشد که پشه را فقط چهار پنج سانت پایین بکشید. اگر Puff Daddy را زیاد پایین ببرید امکان دارد خاصیت شناوری اش را تا حدی از دست بدهد و نتواند به خوبی شناور بماند.
حرکت twitch باید کوتاه باشد. تنها نکته منفی این روش این است که باید مرتبا از مواد شناورکننده استفاده کنید. ممکن است در هر روز یک بطری پودر درای فلای خالی شود.
کدیسها بعد از خروج به صورت حشره بالغ و بالدار به سمت گیاهان کنار رود میروند و در نهایت روی خشکی جفتگیری میکنند. سپس ماده ها برای تخم ریزی به آب باز می گردند.
بعضی گونهها برای تخم ریزی شیرجه می زنند یا به زیر آب میخزند. به طور مثال در اواسط تابستان، کدیسهای سیاه Bighorn رود به خاطر خزیدن روی چکمه ها و گذاشتن تخم های ژلاتینی روی آنها شهرت یافته اند.
بیشتر گونههای کدیس تخم هایشان را روی سطح آب می گذارند و به طور معمول با بالا و پایین رفتن یا کشیدن شکمشان روی سطح آب کیسههای تخم را در آب رها میکنند. قزل آلاها این رفتار را به خوبی می شناسند و از آن حداکثر بهره را می برند. در چنین اوقاتی از روش dapping که در آن فقط و فقط پشه با سطح آب تماس پیدا میکند و نخ و لیدر تماسی با آب ندارند و ترکیب درای فالی/دراپر که نامش را »drop & hop »گذاشته ام
بهره می گیرم. این تکنیک را اولین بار دوست خوبم Farneth Chuck به من معرفی کرد.
او به من نشان داد که چگونه پشه دراپر )در این مورد یک نیمف وزنه دار را به عنوان لنگر ریسه به کار بگیرم و بعد درای فلای را چند سانت ار روی آب بلند کنم تا روی سطح جست و خیز کند. بنا به تجربه من بهتر است کل نخ و لیدر از آب بیرون باشد و نوک چوب را بالا بگیریم تا درای فلای/دراپر در ارتقاع بالاتری در آب قرار گیرد تا بتوانید با استفاده از نوک چوب حرکات پرش hop مانند به پشه بدهید.
درای فلای مورد علاقه من برای drop & hop پشهElk & CDC ساخت Hans Weilenmann است.
این پشه آن قدری خاصیت شناوری دارد که باعث معلق ماندن نیمف در آب میشود و رشتهای CDC باعث میشوند پشه در حالت شناوری آزاد حرکاتی طبیعی و نامحسوس داشته باشد.
نمونه های شفیره کدیس با بیدهد تنگستنی به طور عادی وزن کافی برای عمل کردن به عنوان لنگر را دارند. برای همین در حین ایجاد حرکات پرش مانند در پشه آن را از محدوده تغذیه خارج نمی کنید. مثل روش twitch & puff ،درای فلای را فقط چند سانت از روی آب بلند می کنید و بعد آن را به سطح بر میگردانید.
این روش فقط برای جستجوی ماهی نیست. من گاهی آن را برای قزل آلاهایی که برای گرفتن حشرات به سطح آب می آیند به کار می برم. میتوانید ریسه را درست در مقابل قزل آلایی که دارد از کدیسهای در حال تخم گذاری تغریه می کند متوقف کنید و باعث جست و خیز پشه روی آب شوید تا ماهی به گرفتن آن ترغیب شود.
هر کسی برای فلای فیشینگ روش های خودش را دارد و باید به روش هایی که به کار می گیرید اطمینان داشته باشید.
من در طول سال های متمادی از افراد مناسب سوال های درستی پرسیدم تا هم در حوزه درای فلای و هم نیمف، نسبت به این روش های فعالانه در مقایسه با روش های منفعلانه شناوری آزاد اطمینان بیشتری پیدا کنم. ما همه ضعفهایی داریم.
عدم آشنایی با مبانی حشره شناسی هم مدت ها یکی از ضعف های من بود.
اما مشاهده و آشنایی با رفتار این حشرات در آب میزان موفقیت من در ماهیگیری را بالا برد. امیدوارم برای شما هم این طور باشد.
